Straty w poszczególnych ogniwach łańcucha żywnościowego – jak możemy zapobiec marnotrawstwu żywności w Polsce?

Według raportu „Straty i marnotrawstwo żywności w Polsce”, przygotowanego przez Instytut Ochrony Środowiska, w naszym kraju co roku „do kosza” trafia około 5 milionów ton żywności. Choć za taki stan rzeczy odpowiedzialni są przede wszystkim konsumenci, to na pozostałych etapach łańcucha żywnościowego generuje się łącznie 40% strat. Z czego wynikają straty w poszczególnych ogniwach i jak możemy im zaradzić?

Marnowanie żywności niesie za sobą realnie zagrażające gospodarce i społeczeństwu skutki – ekonomiczne, środowiskowe i etyczne. Z tego powodu, zadaniem przedstawicieli wszystkich ogniw łańcucha żywnościowego powinno być dążenie do wprowadzania rozwiązań ograniczających straty w sektorze spożywczym.

Największe straty żywności w Polsce ^[1]

transport – 0,65%

gastronomia – 1,17%

handel – 6,96%

produkcja rolnicza – 15,5%

przetwórstwo – 15,6%

gospodarstwo domowe – 60%

Dlaczego tak wiele żywności tracimy na etapie produkcji?

Na etapie produkcji tracimy około 2 mln ton żywności rocznie. Sektor zbożowy jest w tym ogniwie najbardziej stratny. Rozwój rolnictwa jest uzależniony od czynników, których nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jak chociażby zmieniających się warunków pogodowych.  Wybór niewłaściwych odmian zbóż, ścisłe wymagania co do standardów jakości nakładanych przez przetwórców czy opóźniony czas zbiorów to tylko kilka z przyczyn, które stoją za marnotrawstwem żywności w produkcji.

Zajmujący się uprawą warzyw i owoców muszą być natomiast przygotowani na szkodliwe działania owadów, ptaków czy gryzoni. Czynniki takie jak pleśń czy choroby zmuszają hodowców do wyrzucania części zbiorów. Uprawa roślin i zbóż wiąże się z ryzykiem suszy, powodzi i innych warunków atmosferycznych, na które nie mamy wpływu – stąd tak duże straty w tych obszarach.

Poziom strat żywności w produkcji podstawowej ^[1]

sektor zbożowy – 72%

sektor owocowo-warzywny – 24%

sektor mięsny, rybny, mleczarski, olejarski i piekarsko-cukierniczy – 4%

Trzecim najbardziej stratnym w żywności ogniwem, po zachowaniach konsumenckich i etapie produkcji, jest przetwórstwo. Spośród różnych przyczyn powstawania strat przeważały błędy ludzkie i nieefektywność lub zły stan maszyn.

Przedsiębiorstwa starają się wprowadzać działania mające na celu ograniczenie tych strat. Dzięki monitoringowi stanu technicznego maszyn i instalacji chłodniczych, a także wyposażeniu w nowoczesne technologie, udział przetwórstwa w marnotrawieniu żywności może znacznie zmniejszyć się w przyszłych latach.

Udział przetwórstwa w generowaniu strat w poszczególnych grupach produktów ^[1]

sektor zbożowy – 25%

sektor owocowo-warzywny – 18%

sektor mięsny – 20%

sektor rybny – 23%

sektor mleczarski – 7%

sektor olejarski – 20%

Logistyka najmniej stratnym ogniwem

Generowane w obszarze transportu i magazynowania straty wynikają w głównej mierze ze złego zarządzania zamawianym towarem przez sklepy i markety, a mniej z uszkodzeń mechanicznych bądź zdarzeń losowych. Podmiotami odpowiedzialnymi za logistykę w przemyśle spożywczym są głównie centra dystrybucyjne, które ze względu na chęć zachowania konkurencyjnej pozycji dbają o odpowiednie zabezpieczenie transportu i systematyczny serwis sprzętów.

W badaniu przeprowadzonym przez Instytut Ochrony Środowiska firmy transportowe zadeklarowały, że to owoce i warzywa uszkadzane są najczęściej. W drugiej kolejności respondenci wskazali wyroby mleczarskie, podkreślając, że produkty transportowane w opakowaniach z kartonu rzadziej ulegają zniszczeniu niż te transportowane w miksach po kilka sztuk.

Przyczynami marnotrawstwa w logistyce są także awarie środków transportu lub chłodni. Jak wskazuje Daria Roszczyk-Krowicka, Sales and Marketing Director w Blulog, firmie dostarczającej nowoczesne rozwiązania monitoringu łańcucha dostaw oraz magazynów: – Regularne monitorowanie urządzeń chłodniczych pozwala zapobiegać awariom i znacznie szybciej reagować na jakiekolwiek błędy zagrażające podtrzymywaniu świeżości produktów. Troska o bezpieczeństwo transportowanej i przechowywanej żywności to duży krok w kierunku stopniowego zmniejszenia skali marnotrawstwa produktów spożywczych w naszym kraju.

Wyposażone w rejestratory temperatury naczepy, dokonywanie dokumentacji na każdym etapie transportu oraz wdrażanie systemów kontrolujących przewóz produktów mają ogromny wpływ na bezstratne dostarczanie towaru do konsumentów.

Decyzje sprzedawców a marnowanie żywności w Polsce

Niestety, część żywności (prawie 7%) marnuje się także na etapie handlu, czyli od momentu przyjęcia produktów do placówki handlowej do zakupu przez konsumenta. Najczęściej sprzedawcy wyrzucają pieczywo, owoce, warzywa i świeże niepakowane mięso.

Najczęstszą przyczyną lądowania warzyw i owoców w koszu jest utrata ich świeżości (78,2%). Wobec tego problemu, handlarze wprowadzają różne rozwiązania mające na celu monitorowanie terminów ważności lub stosują oprogramowanie komputerowe do stałej analizy ilości towaru. Sklepy decydują się także na akcje promocyjne i sprzedaż artykułów, którym zbliża się koniec terminu ważności, po znacznie obniżonych cenach.

Najprostszym rozwiązaniem jest jednak zamawianie do sklepu mniejszej ilości towaru, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę skalę codziennego wyrzucania pieczywa.

Ilu respondentów zadeklarowało, że codziennie wyrzuca produkty wybranych kategorii? ^[1]

pieczywo – 60,9%

owoce i warzywa – 37,9%

świeże, niepakowane mięso, drób i ryby – 37,9%

artykuły chłodzone z bardzo krótką datą ważności (np. mleko, wędliny) – 34,5%

pieczywo pakowane i tostowe – 29,9%

Zachowania konsumenckie największym problemem marnowania żywności

Powodów, dlaczego zakupione przez nas produkty lądują w koszu, możemy szukać już na początku procesu zakupowego. Sprawdzenie zawartości lodówki i szafek kuchennych przed wyjściem do sklepu, przygotowanie listy produktów i nierobienie zakupów na zapas to elementy, które wspomagają gospodarstwa domowe w ograniczeniu strat.

Najczęściej wyrzucamy pieczywo, świeże owoce i warzywa, a także wędliny czy napoje mleczne. Z powodu braku pomysłu na wykorzystanie przygotowanych składników, marnują się również ugotowane ziemniaki, makaron czy ryż.

Najczęstsze powody wyrzucania żywności w polskich domach ^[1]

zepsucie żywności – 65,2%

przeoczenie daty ważności – 42%

przygotowanie zbyt dużej ilości jedzenia – 26,5%

zakup zbyt dużej ilości żywności – 22,2%

nieprzemyślane zakupy – 19,7%

Dlatego, by skutecznie ograniczać marnowanie żywności w naszym kraju nie wystarczy stosowanie dopasowanego systemu do zarządzania łańcuchem dostaw czy wprowadzenie nowoczesnej technologii i rozwiązań mających na celu monitorowanie stanu świeżości jedzenia. Wraz z działaniami technicznymi we wszystkich ogniwach łańcucha żywnościowego, powinna iść edukacja konsumentów i promowanie zachowań niwelujących skalę wyrzucanych produktów spożywczych w gospodarstwach domowych.

^[1] źródło: wyniki badań IOŚ-PIB, SGGW w ramach projektu PROM, 2020 r.Related: is emma watson vaccinated, elton john heart attack madison square garden, two family house for sale nassau county, prenajom bytov prievidza bez realitky, wonderland murders crime scene photos, st petersburg boat races 2021, lyons school district 103 teacher contract, justin tupper net worth 2019, comparative constitutions icivics, worst county jails in florida, dutch bros, strawberry smoothie recipe, tulsa county treasurer property taxes, betrayal legacy blood token haunt 37, bryan moochie” thornton, stevie emerson wife name,Related: harrow council housing benefit contact number, probability between two numbers calculator, brent shannon net worth, what radio station is the bison game on today, jacob ramsey siblings, what social classes owe to each other summary and analysis, ttec kronos login, union springs, alabama slaves, covid grants for individuals in arkansas 2022, imr 7977 load data 338 lapua, national bicentennial medal, vanderbilt athletics salaries, new restaurants coming to st cloud, mn 2021, slanesville, wv murders, warburg pincus managing director salary,Related: honey baked ham broccoli salad, samantha beardsley chaz bear, sean simmons obituary, sherwin williams eminence vs promar ceiling paint, rammstein beer uk, zhao meng clothing website, lua print float precision, mary lou davis fun muffins, do you need a power converter in iceland, idiopathic guttate hypomelanosis natural treatment, yvonne kennedy obituary, president richard radio 11 meter mod, chorlton express transport accident, personal injury solicitors belfast, care after abscess incision and drainage,Related: valspar seashell gray undertones, joey santore oakland, persian man characteristic, alex choi parents, fallout 76 sugar grove data center id card, disadvantages of induced labour, paula baniszewski now, are clear or frosted bulbs better for makeup, ytv host salary, rent to own homes in ridgeland, ms, pandemic ebt 2022 california, momosan waikiki reservations, copart membership refund, sunny hostin illness, germany work permit pre approval,Related: michael smithers obituary, charakteristika kamarata, colour blindness treatment ayurvedic, pros and cons of del webb communities, musc shawn jenkins children’s hospital gift shop, which is the best starter pet in prodigy 2021, student nurse reflection on learning and development, german crystal brands, acadia parish arrests 2021, koppers chocolate cordials, stephen siller tunnel to towers foundation salary, arnot ogden medical center internal medicine residency, health insurance prompt pay laws by state 2021, roedean school famous alumni, ktoe to gwh,Related: symphony of the seas port or starboard side, tesla annual shareholder meeting 2022, jack daniels bicentennial ebay, basketball camps new orleans, city brewing 126 market street la crosse wi, chief inspector of constabulary, how does aluminum chloride stop bleeding, tesco retired staff benefits, pickleball rochester, ny, james parker obituary ohio, is shmorky dead, bloor homes rayleigh, leanne works at a restaurant, fletc graduation ceremony 2021, onee max kangvape charger,Related: st rita football coaching staff, polish funeral sayings, don’t pass me by eric gansworth, when is national wedding dress day, baggage battles cast death, what is 36 treas 310 misc pay, lil chris rapper height, psychiatrist who accept soonercare, jack tatum hits earl campbell, camden county mugshots 2022, paul leahy you, growell organo patio mix, norfolk probate and family court judges, gordon leigh anderson, things to do between savannah and jacksonville,